Τι είναι τα μεταλλαγμένα ;
|
Η εργασία αυτή έγινε από τους μαθητές της πέμπτης τάξης του σχολείου μας το σχολικό έτος 2004-2005 στα πλαίσια του προγράμματος Αγωγής Υγείας. Οι Εκπαιδευτικοί των τμημάτων:
Θεόδωρος Παπαδόπουλος Τι είναι τα μεταλλαγμένα ; Μεταλλαγμένα ή αλλιώς γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί είναι οι οργανισμοί εκείνοι οι οποίοι δημιουργήθηκαν τεχνητά από τους επιστήμονες με την αφαίρεση ή την προσθήκη γονιδίων που προέρχονται από οργανισμούς που μπορεί να ανήκουν ακόμα και σε εντελώς διαφορετικά είδη. Παράδειγμα: Οι επιστήμονες μπορούν να πάρουν γονίδια από τα ζώα και να τα μεταφέρουν στα φυτά ή ακόμη γονίδια από μικρόβια και να τα προσθέσουν στο καλαμπόκι. Έτσι ο νέος οργανισμός που θα προέλθει με αυτόν τον τρόπο θα είναι ένας τροποποιημένος οργανισμός που δε θα γινόταν ποτέ με φυσικό τρόπο. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΩΝΟι επιδράσεις των μεταλλαγμένων αφορούν δυο βασικά σημεία: πρώτον, την υγεία των ανθρώπων και δεύτερο το περιβάλλον. Για τον άνθρωπο: Από έρευνες που έχουν γίνει έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει το ενδεχόμενο πρόκλησης αλλεργιών μέσω της κατανάλωσης μεταλλαγμένων, αύξηση της αντίστασης των μικροβίων στα αντιβιοτικά και μείωση της αποτελεσματικότητας αυτών των φαρμάκων. Παραγωγή νέων τοξινών από μεταλλαγμένα φυτά που βγάζουν τοξικές ουσίες ενάντια σε ζιζάνια και έντομα και οι οποίες μπορεί να είναι τοξικές και για τον άνθρωπο Για το περιβάλλον : Οι κίνδυνοι από την απελευθέρωση των μεταλλαγμένων στο περιβάλλον είναι πολλοί και μεγάλοι. Μέσω της γύρης μπορούν να μεταφερθούν γονίδια και σε άλλα φυτά που δεν είναι μεταλλαγμένα αλλά ακόμη και σε άγρια είδη και έτσι να έχουμε μια γενετική μόλυνση όπως π.χ. η γύρη από το μεταλλαγμένο καλαμπόκι είναι καταστρεπτική για ένα είδος πεταλούδας. Μπορεί να αυξηθεί η ανθεκτικότητα ορισμένων ζιζανίων. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα ορισμένα είδη να αυξηθούν υπερβολικά και άλλα να εξαφανιστούν εντελώς. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για τα ζώα που τρώνε τα φυτά. Αυτό όμως είναι μια τεράστια ΑΠΕΙΛΗ για την ισορροπία του περιβάλλοντος.. Υπάρχει πιθανότητα εξαφάνισης των φυτών που δεν είναι μεταλλαγμένα γιατί δεν θα μπορούν να τα ανταγωνιστούν. Η διασταύρωση των μεταλλαγμένων με την φυσική βλάστηση θα έχει τεράστιους κινδύνους για το περιβάλλον. Το χειρότερο βέβαια είναι ότι έτσι και ελευθερωθούν τα μεταλλαγμένα στο περιβάλλον δεν θα μπορέσουμε να τα πάρουμε πίσω. Η ζημιά ήδη θα έχει γίνει.
Πώς φτάνουν τα μεταλλαγμένα
στο πιάτο μας; Από το 1996 που ξεκίνησε η μαζική εισαγωγή μεταλλαγμένων στην Ευρώπη, η αντίδραση των καταναλωτών κατάφερε να εμποδίσει τα σχέδια των εταιρειών που ήθελαν να κατακλύσουν την αγορά με μεταλλαγμένα προϊόντα. Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα έχουν μπει πια στη ζωή μας και τρυπώνουν στη διατροφή μας. Αγαπημένα μας προϊόντα όπως σοκολάτες, μπισκότα, σνακ, σάντουιτς, γλυκά, πίτες, παιδικές τροφές κλπ. Μερικές εταιρείες που απάντησαν στις ερωτήσεις της Greenpeace είναι : ΠΙΝΔΟΣ κοτόπουλα: Εγγυώνται ότι τα κοτόπουλα τους έχουν τραφεί με μη μεταλλαγμένους οργανισμούς και προσκομίζουν συστηματικά πιστοποιητικά για την καθαριότητα των ζωοτροφών. ΑΓΝΟ :Advance, Danette, Επιδόρπια, Vitaline, γιαούρτια, κρέμα γάλακτος, φέτα φρέσκο γάλα, Milko, ασαφείς απαντήσεις. ΕΒΓΑ: παγωτά, κρουασάν Folie, τσουρεκάκια, ασαφείς απαντήσεις. ΜΕΒΓΑΛ: beautiful, chocomania, κρέμα γάλακτος, φέτα, φρέσκο γάλα, Harmony, γιαούρτια, ασαφείς απαντήσεις. ΝΕΟΓΑΛ: τυροκομικά, φρέσκο γάλα, γιαούρτια, ασαφείς απαντήσεις. ΝΙΚΑΣ: λουκάνικα, παρίζα σαλάμι, ασαφείς απαντήσεις ΥΦΑΝΤΗΣ: λουκάνικα, μπέικον, ασαφείς απαντήσεις. Ας μάθουμε όμως λίγα πράγματα για τα μεταλλαγμένα που ίσως στο μέλλον να μας φανούν χρήσιμα. Τέσσερα είναι τα βασικά είδη που υπόκεινται γενετικές μεταλλάξεις: το καλαμπόκι, η σόγια, η ελαιοκράμβη (φυτό που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ραφινέλαιων) και η πατάτα. Ακόμα και αν δεν τρώμε μεταλλαγμένο καλαμπόκι εμείς οι ίδιοι, το 80% της καλλιέργειας μεταλλαγμένης σόγιας και καλαμποκιού καταλήγουν στα εκτροφεία και στα ιχθυοτροφεία για να θρέψουν τα ζώα, των οποίων αργότερα θα καταναλώσουμε το γάλα, τα αβγά, το κρέας και τα παράγωγά τους. Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι, τελικά, το μεταλλαγμένο υλικό δεν φτάνει στο στομάχι μας, καθώς έχει ήδη υποστεί αλλοίωση μέσα στο σώμα του ζώου. Δεν είναι εξακριβωμένο κατά πόσο η ποσότητα τροφής ενός ζώου χάνεται με την επεξεργασία της τροφής της τροφής από το ίδιο το ζώο ή αν διατηρείται και μεταφέρεται στον άνθρωπο. Το πρόβλημα είναι ότι τα ζώα καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες μεταλλαγμένης τροφής που οι εκτροφείς τους αγνοούν τι τα ταΐζουν. Σύμφωνα με σχέδιο του νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού, σύντομα θα εφαρμοστεί νομοθεσία για τη σήμανση των ζωοτροφών. Μέχρι τότε, όμως, κανείς δεν ξέρει τι τρώνε τα ζώα και σε ποιο ποσοστό η τροφή τους είναι μεταλλαγμένη ή ακόμα και ζωικής προέλευσης. Μια από τις εταιρείες κολοσσούς στην παραγωγή μεταλλαγμένων σπόρων πήρε άδεια τον περασμένο Φεβρουάριο να ρίξει στην αγορά γενετικά μεταλλαγμένο καλαμπόκι: το φυτό αυτό περιέχει ένα γονίδιο που παράγει μια τοξίνη για να σκοτώσει τα σκουλήκια που καταστρέφουν τις ρίζες του. Οι ιθύνοντες της εταιρείας διαβεβαιώνουν ότι το καλαμπόκι αυτό δεν προορίζεται να καταναλωθεί από ανθρώπους, αλλά από ζώα. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και σε επεξεργασμένα προϊόντα, όπως σιρόπια. Κανείς όμως δεν μπορεί να εγγυηθεί αν αυτή η έμμεση κατανάλωση του μεταλλαγμένου καλαμποκιού είναι βλαβερή ή όχι για μας.
Η οργάνωση που αντιτίθεται στα
μεταλλαγμένα προϊόντα. Ενώ η βιομηχανία της γενετικής μηχανικής συνεχίζει να δημιουργεί εντελώς νέες μορφές ζωής , που δεν θα είχαν ποτέ αναπτυχθεί με φυσικό τρόπο, ταυτόχρονα αρνείται πεισματικά να αναγνωρίσει τη σοβαρότητα των πιθανών κινδύνων. Η Greenpeace αντιτίθεται στην απελευθέρωση των γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών στο περιβάλλον. Οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι είναι ανυπολόγιστοι και μη αναστρέψιμοι. Ανάμεσα στους κινδύνους που εντοπίζουν σήμερα οι επιστήμονες σημειώνουμε την αλλοίωση της βιοποικιλότητας, την αύξηση αντοχής ζιζανίων και εντόμων σε ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα αντίστοιχα κ.α. Οι κίνδυνοι για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων (μέσω των ζωοτροφών) είναι σε πολλούς άγνωστοι. Οι πλέον πιθανοί κίνδυνοι είναι η εμφάνιση νέων αλλεργιών, αύξηση ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά και τοξική δράση. Επιπλέον είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η δυνατότητα επιλογής για τους καταναλωτές. Οι καταναλωτές δηλώνουν όλο και πιο έντονα την αντίθεση τους στα μεταλλαγμένα τρόφιμα, αλλά διαθέτουν ελάχιστες πληροφορίες για να επιλέξουν τη διατροφή τους. Γι’ αυτό το λόγο η Greenpeace ανέλαβε πρωτοβουλία και δημιούργησε το Δίκτυο Καταναλωτών. Ανάλογες πρωτοβουλίες έχουν αναληφθεί από την Greenpeace σε πολλές χώρες σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική. Το Δίκτυο Καταναλωτών αφορά όλους εμάς που δεν θέλουμε να παίξουμε το ρόλο του παθητικού καταναλωτή αλλά απαιτούμε να έχουμε έναν πιο ουσιαστικό λόγο και ρόλο στα ζητήματα που άπτονται της διατροφής μας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Η επιτυχία του Δικτύου Καταναλωτών στηρίζεται αποκλειστικά στην ενεργό συμμετοχή σας. Ως μέλος του δικτύου θα λαμβάνετε ενημερωτικά φυλλάδια με νέα από την εκστρατεία της Greenpeace ενάντια στην απελευθέρωση μεταλλαγμένων οργανισμών στο περιβάλλον καθώς και προτάσεις για δράση με πληροφορίες για το τι μπορείτε να κάνετε. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΔΗΓΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ; Ο Οδηγός Καταναλωτών έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό που υπάρχει στην ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τους μεταλλαγμένους οργανισμούς και τη χρήση τους στα τρόφιμα. Η Greenpeace ζήτησε από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες τροφίμων στην Ελλάδα να δώσουν γραπτές εγγυήσεις για τη θέση τους όσον αφορά στη χρήση μεταλλαγμένων οργανισμών στις ζωοτροφές. Οι απαντήσεις τους αποτέλεσαν τη βάση για να συνταχθεί αυτός ο οδηγός. Παράλληλα, με ελέγχους και δειγματοληπτικές αναλύσεις, η Greenpeace προσπαθεί να επιβεβαιώσει «του λόγου το αληθές». Ο Οδηγός Καταναλωτών αποτελεί ένα εργαλείο για τον κάθε πολίτη που θέλει να διεκδικήσει το δικαίωμα στην ενημέρωση και την επιλογή. Οι καταναλωτές μπορούν να εμπλουτίσουν τον Οδηγό, να πιέσουν τις βιομηχανίες, τους εισαγωγείς, την πολιτεία και να απαιτήσουν ζωικά προϊόντα που προέρχονται από καθαρές ζωοτροφές. Στον Οδηγό Καταναλωτών, που αυτή τη στιγμή κρατάτε στα χέρια σας, περιλαμβάνονται μόνο προϊόντα ζωικής προέλευσης. Ο Οδηγός καταχωρεί τα
προϊόντα με τον εξής τρόπο: ΚΟΚΚΙΝΟ Προσοχή! Τα προϊόντα αυτά είναι πιθανό να προέρχονται από ζώα που έχουν τραφεί με μεταλλαγμένους οργανισμούς. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει επίσης προϊόντα των εταιρειών που έχουν δώσει ασαφείς απαντήσεις και τα προϊόντα εταιρειών που δεν έχουν απαντήσει στο σχετικό ερωτηματολόγιο. ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Για τα προϊόντα αυτά οι εταιρείες παραγωγής ήδη αναζητούν τρόπους για να εξασφαλίσουν ζωοτροφές απαλλαγμένες από μεταλλαγμένους οργανισμούς και έχουν δεσμευτεί εγγράφως ότι στο άμεσο μέλλον θα “καθαρίσουν” το σύνολο των ζωοτροφών από μεταλλαγμένα συστατικά. ΠΡΑΣΙΝΟ Για τα προϊόντα αυτά οι εταιρείες παραγωγής εγγυώνται ότι προέρχονται από ζώα που δεν έχουν τραφεί με μεταλλαγμένους οργανισμούς. ΠΡΑΣΙΝΟ Για τα προϊόντα αυτά η Greenpeace έχει πραγματοποιήσει έλεγχο των πιστοποιητικών που διαθέτουν οι παραγωγοί από τους προμηθευτές τους για τη χρήση μη μεταλλαγμένων οργανισμών στις ζωοτροφές.
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ;
Ποιες βιομηχανίες
ασχολούνται με τα μεταλλαγμένα; Ποιοι προωθούν τα «μεταλλαγμένα»; Τα προωθούν πολυεθνικές εταιρείες, κυρίως αμερικάνικες (Monsando, Aventis, Du Pont, Zeneca), όπως και ευρωπαϊκές (Sygenta, Bayer, κ.α) και άλλων χωρών που παράγουν «γενετικά τροποποιημένο» πολλαπλασιαστικό υλικό, το οποίο κατοχυρώνουν με «πατέντες» και το διαθέτουν σε παραγωγούς με συμβόλαια, επιδιώκοντας το μέγιστο κέρδος. Οι πιο πάνω πολυεθνικές έχουν τη στήριξη του ΠΟΕ, καθώς και ορισμένων κυβερνήσεων, πρώτα απ’ όλα των ΗΠΑ, που πιέζουν προς κάθε κατεύθυνση για πλήρη άρση των εμποδίων στην παραγωγή και εμπορία τους. Με τον έλεγχο του «γενετικού υλικού», πολυεθνικές και μεγάλες χώρες, αποκτούν «στρατηγικό πλεονέκτημα» και θέτουν υπό, ιδιόμορφη ομηρία, χώρες, λαούς, παραγωγούς και καταναλωτές. Ο πρώτος ρόλος σ’ αυτήν την εκστρατεία επιβολής των ΓΤΟ ήταν ασφαλώς στην αμερικανική Monsando, η οποία εύστοχα χαρακτηρίστηκε ως η Microsoft της βιοτεχνολογίας στη γεωργία ( The New York Times Magazine, 28.10.98.). Μετά την καθιέρωσή της στις ΗΠΑ, με μια καταιγιστική διαφημιστική καμπάνια, κόστους 1,6 εκατ. δολαρίων, η εταιρεία επιχείρησε το 1998 να κάμψει όλες τις αντιδράσεις στην Ευρώπη και να πείσει ότι η γενετική μηχανή- και κατ’ επέκταση οι εφαρμογές της στη γεωργία- είναι η λύση στα προβλήματα του υποσιτισμού της ανθρωπότητας. Ποια είναι όμως αυτή η Monsando; Πρόκειται για την τρίτη σε μέγεθος βιομηχανία των ΗΠΑ. Το 1995 δήλωσε καθαρά έσοδα 739 εκατ. Δολάρια και απ’ αυτά τα 46% προέρχονται από τον αγροτικό τομέα. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 η εταιρεία έχει δαπανήσει σχεδόν 2 δισ δολάρια στην έρευνα και την ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής. Η ίδια προβλέπει ότι οι πωλήσεις της σε γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα θα φτάσουν τα 6,6 εκατ. Δολάρια το 2005. Όμως η Monsando έρχεται από πολύ μακριά. Ίσως κι αυτή η μεγάλη της ιστορία δίνει κάποια εξήγηση για τον επιθετικό χαρακτήρα της σημερινής της καμπάνιας. Το 1901 ιδρύθηκε από έναν αυτοδίδακτο χημικό, ο οποίος μετέφερε στις ΗΠΑ τη γερμανική τεχνολογία παραγωγής ενός τεχνητού γλυκαντικού, της ζαχαρίνης. Τη δεκαετία του ’20 η Mosando αναδεικνύεται σε μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες χημικών και φαρμάκων της χώρας. Από το 1962 εως το 1971 ο στρατός των ΗΠΑ έκανε χρήση «ζιζανιοκτόνου» Agent Orange στο Βιετνάμ, με στόχο να αποψιλώσει τη βλάστηση της ζούγκλας που προστάτευε τους Βιετκόνγκ και να καταστρέψει τη σοδειά τους. Την παραγωγή του ανέλαβαν οι μεγαλύτερες χημικές βιομηχανίες της χώρας, ανάμεσά τους ασφαλώς και η Monsando. Φυσικά δεν επρόκειτο για απλό ζιζανιοκτόνο, αλλά για ένα ισχυρότατο τοξικό που προκάλεσε άγνωστο αριθμό θυμάτων, όχι μόνο μεταξύ των εχθρών αλλά και στον αμερικανικό στρατό. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της μεταπολεμικής περιόδου. Έπειτα από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα, τα δικαστήρια των ΗΠΑ επεδίκασαν το 1984 το ποσό των 180 εκατ. Δολαρίων σε 250.000 δικαιούχους και τις οικογένειες τους από το ποσό αυτό το 45% υποχρεώθηκε να πληρώσει η Mosando, διότι η δική της παραγωγή είχε πολύ υψηλότερες τιμές συγκέντρωσης διοξίνης από την παραγωγή όλων των άλλων εταιρειών. Το πρώτο σημαντικό βήμα της Monsando προς τη βιοτεχνολογία είναι η παραγωγή της αυξητικής ορμόνης για βοοειδή (BGH και BST) . Η ορμόνη υποτίθεται ότι σχεδιάστηκε για να αυξάνει το γάλα των αγελάδων, όμως στις ΗΠΑ υπήρχε πλεόνασμα γάλακτος. Επιστημονικές έρευνες μετά τη χρήση της ορμόνης διαπίστωσαν ότι προκαλείται μαστίτιδα στα ζώα. Μόλις πριν από λίγους μήνες δημοσιεύτηκαν και μελέτες που ενοχοποιούν το γάλα με BGH όσον αφορά την πρόκληση του καρκίνου του προστάτη και του μαστού. Για να πάρει την τελική άδεια του αρμόδιου φορέα, του FDA, το 1994, η εταιρεία φρόντισε να αξιοποιήσει ορισμένα στελέχη του δημοσίου αυτού ελεγκτικού μηχανισμού, τα οποία, κατά σύμπτωση, διετέλεσαν και δικοί τους υπάλληλοι. Το σημαντικότερο προϊόν της εταιρείας είναι το Roundup, παρασιτοκτόνο, με τις μεγαλύτερες πωλήσεις. Πρόκειται για το τελευταίο μιας σειράς φυτοφαρμάκων. Το 1997, έπειτα από 5 χρόνια αγώνων η Monsando υποχρεώθηκε να αποσύρει τις διαφημίσεις της που υποστηρίζουν ότι το παρασιτοκτόνο Roundup είναι βιοδιασπώμενο και φιλικό προς το περιβάλλον. Το απαραίτητο συμπλήρωμα του παρασιτοκτόνου είναι οι μεταλλαγμένοι σπόροι της σόγιας η παραγωγή τους προδιαθέτει τη μεταλλαγή ων φυσικών σπόρων με την μεσολάβηση βακτηρίων και ιών. Το δεύτερο βήμα είναι η ανάμιξη της μεταλλαγμένης σόγιας με τη φυσική και η προώθηση τους στην αγορά. Η ολοκλήρωση του σχεδίου παίρνει μορφή με την ανάπτυξη της πιο πρόσφατης τεχνολογίας της Monsando, της λεγόμενης πατέντας Terminator. Αυτή η τεχνική εξασφαλίζει την στειρότητα των σπόρων της σόγιας. Οι παραγωγοί αγοράζουν τα προϊόντα της έτσι υποχρεώνονται να καταβάλλουν κάθε χρόνο το τίμημα για την αγορά των σπόρων, εφόσον δεν είναι δυνατόν να κρατήσουν κάποιο μέρος από τους σπόρους που προέρχονται από δική τους παραγωγή. Η πατέντα Terminator είναι αποκαλυπτική για την στρατηγική των αγροβιομηχανικών κολοσσών. Μέσο της γενετικής μηχανικής ιδιοποιούνται τις δυνατότητες αναπαραγωγής και πολλαπλασιασμού των ζώντων οργανισμών, κάτι που μέχρι σήμερα ήταν κοινό κτήμα της ανθρωπότητας. Σύμφωνα με τις έρευνες της κοινής γνώμης τις οποίες χρηματοδότησε η Mosando, η πλειοψηφία των ευρωπαίων πολιτών διατηρεί τις επιφυλάξεις της και απαιτεί τουλάχιστον να έχει την δυνατότητα να επιλέξει μεταξύ γενετικά μεταλλαγμένων και φυσικών προϊόντων. Όμως στις ΗΠΑ η υπόθεση της γενετικής μηχανικής έχει ήδη κερδιθεί από τις εταιρείες. Ο ίδιος ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Αλ Γκορ κάνει δηλώσεις υπέρ του ζιζανιοκτόνου Roundup και ο πρόεδρος Κλίντον τηλεφωνεί στον βρετανό πρωθυπουργό για να τον πιέσει να αποδεχτεί την παρουσία της Monsando στην Βρετανία. Η Mosando είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής φυτοφαρμάκων στον κόσμο. Κατά τα τελευταία 2 χρόνια δαπάνησε πάνω από 600 εκατ. Δολάρια για να θέσει υπό τον έλεγχο της τις άλλες εταιρείες σπόρων και βιοτεχνολογίας και σήμερα είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία σ’ αυτόν τον τομέα. Ο κύριος στόχος της είναι να αναπτύξει καλλιέργειες που θα αντέχουν υψηλότερες δόσεις του Roundup. Αντί να τείνει χείρα βοηθείας προς τους αγρότες, η Monsando τους απειλεί με μηνύσεις και φυλακή. Αντί να αναπτύξει μια τεχνολογία που θα θρέψει τον κόσμο, η Monsando χρησιμοποιεί τη γενετική μηχανική για να εμποδίσει τους γεωργούς να ξανασπείρουνε το σπόρο τους ξόδεψε 18 δις. δολλάρια για να αγοράσει μια εταιρεία η οποία κατείχε μια πατέντα γνωστή ως «τεχνολογία εξολοθρευτή». Πρόκειται για σπόρους οι οποίοι σπείρονται μόνο μια φορά. Ο μοναδικός λόγος ανάπτυξης αυτής της τεχνολογίας είναι να υποχρεώνει τους αγρότες να καταφεύγουν στο μαγαζί της Monsando κάθε χρόνο.
|