Ο Θεόδωρος Πουλίδης γεννήθηκε στην Καβάλα και
όταν ήταν μικρός σε ηλικία, εγκατέλειψε την χώρα
του και μετανάστευσε στην Αμερική. Εκεί
εργαζόταν σκληρά και τίμια κερδίζοντας πολλά
χρήματα, τα οποία του επέτρεψαν να βοηθήσει τη
γενέτειρά του όταν αυτός επέστρεψε το 1938. Βοήθησε
στη οικοδόμηση του Γηροκομείου (σημερινή
Παιδόπολη) το οποίο πήρε και το όνομά του, διέθεσε
πολλά χρηματικά ποσά στο Σανατόριο καθώς και
στην Χριστιανική Εκκλησία.
Η ιστορία της ανέγερσης του Γηροκομείου έχει ως
εξής:
Το 1937 η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Καβάλας, για
να μην αποδειχθεί "κατωτέρα της 35ετούς
ιστορίας της", "μετά βαθείαν μελέτην
κατέληξεν εις την απόφασιν να ιδρύση Γηροκομείον
εν τη πόλει". Βέβαια, το έργο ήταν μεγάλο και
πολυδάπανο. Γι' αυτό το Δ.Σ. εξασφάλισε τη
διαβεβαίωση της κυβέρνησης "ότι θα ετύγχανε
πάσης προστασίας, από μέρους της". Μεγάλο
ενδιαφέρον έδειξε και ο Μητροπολίτης Καβάλας κ.
Χρυσόστομος, ο οποίος μάλιστα προσφέρθηκε εκτός
από τα άλλα "να παραχωρήση το παρά τον Άγιον
Αθανάσιον οικόπεδον".
Μια επιστολή του Θεόδωρου Πουλίδη γεμίζει με
χαρά την Αδελφότητα, γιατί φέρνει την υπόσχεσή
του ότι μόλις τεθεί ο ακρογωνιαίος λίθος του
Γηροκομείου, "θα θέση εις την διάθεσιν της
Αδελφότητος δρχ. 200.000". Και οι εκπλήξεις
συνεχίζονται.
Η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Καβάλας είναι
γεμάτη από συγκίνηση και ενθουσιασμό. Η Πρόεδρος
διαβάζει επιστολή του Θεόδωρου Ν. Πουλίδη με
ημερομηνία 7 Ιανουαρίου 1938, στην οποία αναφέρει
το ποσό των 4.000.000 δρχ. (το 1938 !!), το οποίο πρόκειται
να διαθέσει, καθώς και τους όρους τους σχετικούς
με την ανέγερση και τη λειτουργία του
Γηροκομείου.
Η επιστολή αυτή είναι ένα "κεφάλαιο" για την
πόλη της Καβάλας, γιατί παράλληλα με τη
φιλολογική και ιστορική της αξία αποτελεί ένα
δείγμα της μεγάλης καρδιάς του άξιου τέκνου της
πόλης μας, του Μεγάλου της Ευεργέτη, και
σηματοδοτεί το δρόμο της προσφοράς και του
καθήκοντος προς την Πατρίδα.
Παραθέτουμε αυτούσια την επιστολή:
"Προς την Φιλόπτωχον
Αδελφότητα Κυριών Καβάλλαν."
Κυρία Πρόεδρος.
Τη βοηθεία του Μεγάλου Θεού αποκτήσας την ην έχω
περιουσίαν, αείποτε μοι επρυτάνευεν η σκέψις να
φανώ αρωγός εις τους πάσχοντας και ιδιαιτέρως
της γενετείρας μου.
Προεκρίθη δε παρ' εμού η ίδρυσις Γηροκομείου εν
τη πόλει της Καβάλλας αγαπητής μου πατρίδος, αφ'
ης ωρμήθην εις τον αγώνα της ζωής και την
απόφασίν μου ταύτην δια προηγουμένης μου
επιστολής ανεκοίνωσα εις Υμάς ως εκπρόσωπον της
Αδελφότητος.
Την επιθυμίαν μου ταύτην θα είμαι ευτυχής να ίδω
συντελουμένην συντόμως και την χρηματικήν μου
εισφοράν ενισχυομένην και δια της προσωπικής μου
μερίμνης.
Επιθυμών, όπως το ίδρυμα του Γηροκομείου καταστή
έργον από πάσης απόψεως τέλειον, να πληροί πάντας
τους όρους πολιτισμού, ανέσεως, ψυχαγωγίας, ώστε
οι εν αυτώ διαιτώμενοι περί το τέρμα της ζωής των
συμπατριώται μου εύρωσι πάντα τα μέσα της ανέτου
ζωής, δια της παρούσης μου θέτω υπ' όψιν υμών τους
όρους, ους ποιούμαι την δωρεάν ταύτην:
1. Το ανεγερθησόμενον Γηροκομείον επιθυμώ, ίνα
ονομασθή και τιτλοφορηθή δι' αποφάσεως της
Αδελφότητος "Πουλίδειον Γηροκομείον",
ιδρυθέν εις μνήμην της μητρός μου Γαρουφαλλιάς
υπό του υιού αυτής Θεοδ. Ν.Πουλίδου, αναγραφή δε ο
τίτλος ούτος επί πλακός και εις εμφανές μέρος της
προσόψεως του κτιρίου.
2. Πρωτίστως να λάβω γνώσιν της τοποθεσίας, εις ην
θα ανεγερθή τούτο εν τη πόλει της Καβάλλας ως και
του επισήμου σχεδιαγράμματος του κτιρίου μετά
του προϋπολογισμού. Η εκλογή της τοποθεσίας και η
έγκρισις του σχεδιαγράμματος θα τελώσιν υπό την
συγκατάθεσίν μου, ην θα ανακοινώσω Υμίν δι ιδίας
μου επιστολής και αφ' ου ταύτα τεθώσιν υπ' όψιν
μου αρμοδίως.
3. Οι κατά την κρίσιν της διοικήσεώς του οι της
Αδελφότητος άποροι επιθυμώ να ευρίσκωσι δωρεάν
άσυλον εν τω Γηροκομείω.
4. Αλλοιάν διάθεσιν παρ' εμού εν ζωή ή αιτία
θανάτου διατεθησομένων χρημάτων, απαγορεύω.
5. Δεκτοί να ώσιν εν τω Γηροκομείω κάτοικοι του
Νομού Καβάλλας.
6. Δια την ίδρυσιν του Γηροκομείου θέλω διαθέση
δια καταθέσεώς μου παρά τη Εθνική Τραπέζη
(Υποκ/μα Καβάλλας) το ποσόν των δρχ. τεσσάρων
εκατομμυρίων (4.000.000) εξ ων ποσόν μεν τριών
εκατομμυρίων (3.000.000) θέλει δαπανηθή δια το
κτίριον μετά των απαραιτήτων εγκαταστάσεων,
ηλεκτρικών, υδραυλικών, θερμάνσεως κ.τ.λ. το
υπόλοιπον δε εξ ενός εκατομμ. δρχ. θέλει διατεθή
δια την αγοράν επίπλων, ώστε να καταστή τούτο
έτοιμον προς λειτουργίαν.
7. Το κατατεθέν ως άνω ποσόν εκ τριών εκατομμ. θα
αναλαμβάνεται παρά της Αδελφότητος υπό της
Εθνικής Τραπέζης δια την ανέγερσιν του κτιρίου.
8. Το υπόλοιπον εξ ενός εκατομμυρίου δρχ. δια την
αγοράν επίπλων θα καταβληθή τη Αδελφότητι μετά
το πέρας του κτιρίου.
9. Άμα τω πέρατι του όλου κτιρίου και της
επιπλώσεως και αν ο Μέγας Θεός ήθελε μ' αφήση να
ίδω τούτο λειτουργούν, θα καταβάλω κατ' έτος εφ'
όσον ζω το ποσόν των δρχ. εκατόν χιλιάδων (100.000)
δια την συντήρησιν τούτου διατεθησομένου κατά
την κρίσιν της Αδελφότητος, μετά δε τον θάνατόν
μου έχω επίσης προβλέψει όπως το ίδρυμα έχει
αναλόγους πόρους εκ των τόκων των χρημάτων μου.
10. Εις ην περίπτωσιν αποβιώσω προ του πέρατος του
έργου η Εθνική Τράπεζα θ' αναλάβη την καταβολήν
μέχρι της συμπληρώσεως των τεσσάρων
εκατομμυρίων (4.000.000) κατά τους ανωτέρω όρους.
11. Επιθυμώ τελείαν ισότητα μεταξύ των συμπολιτών
μου και απαραίτητον την τήρησιν της
προτεραιότητος.
Διατελώ πάντοτε πρόθυμος
Μετά πάσης τιμής
(υπογρ.) Θεόδ. Ν. Πουλίδης
Η τελετή "της καταθέσεως του θεμελίου
λίθου" ορίστηκε για τις 7 Αυγούστου, στις 10:00
π.μ. Ανάμεσα στις άλλες εορταστικές εκδηλώσεις
αποφασίστηκε "να επιδοθή και
το φιλοτεχνηθέν επί παπύρω χρυσοίς γράμμασιν
αναμνηστικόν ψήφισμα (το συνέταξε ο Αρ. Στάνης) προς τον
Μέγαν Ευεργέτην έχον ούτω:
"Τω Θεοδώρω Πουλίδη Γόνω οίκου αρχαίου της
Πόλεως Καβάλλας και Μεγάλω Φιλανθρώπω Χάριτας
ομολογήσαι και ανακηρύξαι Μέγαν Ευεργέτην
ιδίοις αναλώμασιν ευγηρίας οίκον ιδρυσάμενον
και τούτον διασφαλισάμενον ετησία επιχορηγία
εσαεί εψηφίσατο κοινή γνώμη η Φιλόπτωχος
Αδελφότης των Κυριών της Πόλεως. Δείγμα όθεν
χάριτος αιδίου αυτής τε και συμπάσης της πόλεως
το ψήφισμα τόδε έγνω επιδούναι αυτώ."
(Στο Θεόδωρο Πουλίδη απόγονο παλαιάς οικογένειας
της πόλης Καβάλας και Μεγάλο Φιλάνθρωπο ο οποίος
με έξοδά του ίδρυσε Γηροκομείο και το εξασφάλισε
για πάντα με ετήσια επιχορηγία, η Φιλόπτωχος
Αδελφότης των Κυριών της πόλης αποφάσισε ομόφωνα
να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της και να τον
ανακηρύξει Μέγαν Ευεργέτην.
Γι' αυτό αποφάσισε να επιδώσει σ' αυτόν αυτό εδώ
το ψήφισμα ως δείγμα παντοτινής ευγνωμοσύνης της
ίδιας (της Φ.Α.Κ.Κ.) και όλης γενικά της πόλης.)
Η Πολιτεία αναγνωρίζοντας την προσφορά του
Θεόδωρου Πουλίδη δεν άργησε να του απονείμει
παράσημο "ως Ευεργέτην" και η Φιλόπτωχος
Αδελφότητα συμμετέχοντας στην εκδήλωση ανέλαβε
να πληρώσει "τιμής ένεκεν" το τίμημά του.
Το Δ.Σ. της Φ.Α.Κ.Κ., εκπληρώνοντας την επιθυμία του
Μεγάλου Ευεργέτη, τοποθέτησε τιμητικές πλάκες σε
εμφανή σημεία του Γηροκομείου. Στη μετόπη της
κεντρικής εισόδου του ιδρύματος η εντοιχισμένη
πλάκα γράφει:
ΠΟΥΛΙΔΕΙΟΝ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΝ
ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΥ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ ΚΥΡΙΩΝ
ΚΑΒΑΛΛΑΣ
1 9 3 9
Επίσης μαρμάρινη πλάκα εντοιχισμένη "άνωθεν της εσωτερικής εισόδου του
πρώτου ορόφου συμφώνως με την θέλησιν του
Μεγάλου Ευεργέτου" γράφει:
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ν. ΠΟΥΛΙΔΗΣ
ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΗΝ ΜΗΤΡΟΣ ΑΥΤΟΥ ΓΑΡΟΥΦΑΛΙΑΣ
ΙΔΡΥΣΕΝ
Εν τω μεταξύ ο Θεόδωρος Πουλίδης με
επιστολή του κάνει γνωστό στο Δ.Σ. "ότι ο πατριώτης κ. Αργυρός καλλιτέχνης
και καθηγητής καλών τεχνών Πολυτεχνείου Αθηνών
εκπονεί κατ΄αυτάς τα πορτρέτα της μακαρίτιδος
μητρός του και του ιδίου, τα οποία μετά την
εκπόνησιν θ' αποσταλούν", για να
τοποθετηθούν στην κατάλληλη θέση του
Γηροκομείου. Σήμερα, δυστυχώς, μόνο το εξαίρετο
πορτρέτο της Γαρουφαλιάς Πουλίδου στολίζει την
αίθουσα συνεδριάσεων του Δ.Σ., ενώ είναι άγνωστη η
τύχη του πορτρέτου του Θεόδ. Πουλίδη.
Στον πόλεμο, το κτίριο μετατρέπεται σε
Στρατιωτικό Νοσοκομείο, ενώ οι Βούλγαροι στην
Κατοχή το λεηλάτησαν.
Μετά τον πόλεμο το Γηροκομείο καταλαμβάνεται από
τα Αγγλικά στρατεύματα και την ίδια εποχή φτάνει
το θλιβερό μήνυμα του θανάτου του Θεόδωρου
Πουλίδη.
Η μεγάλη καρδιά του έπαψε να χτυπάει από
γεροντική εξάντληση στις 10 π.μ. της 16ης Οκτωβρίου
1946 στο ίδρυμα "Ευγηρίας Πρόνοιας" της
Αθήνας, όπου είχε εισαχθεί από το 1943.
Ένας μεγάλος φίλος της Καβάλας είχε φύγει. Η
Φιλόπτωχος "αισθάνεται θλίψιν βαθείαν, όχι
μόνον δια τον θάνατόν σου, αλλά και διότι καιροί
χαλεποί δεν της έδωκαν την ευκαιρίαν να σε δεχθή
στους κόλπους της και να σε περιβάλλη δια της
στοργής και εκτιμήσεώς της και διότι σε δεν
ηυτύχησες να ίδης ολοκληρωμένον το έργον σου",
θα πει στον επικήδειό του με λύπη η Δέσποινα
Τσαλάνη.
Με τη διαθήκη του, που εκφράζει και την τελευταία
του επιθυμία άφησε κληρονόμο του το
"Πουλίδειον Γηροκομείον Καβάλλας", στην
πόλη που τόσο αγάπησε, όσο ζούσε.
|