"Η Ελλάς δεν αναμένει
από εσάς να αποθάνετε γι' αυτήν. Αναμένει να
νικήσετε"
Σήμα Ε. Βενιζέλου προς τον Ναύαρχο Π.
Κουντουριώτη
Ο Παύλος Κουντουριώτης γεννήθηκε το 1885 και
είναι ο πιο ονομαστός από τους Κουντουριώτες.
Στις παραμονές του πολέμου του 1897 βρισκόταν στα
κρητικά νερά ως υποπλοίαρχος, κυβερνήτης του
ατμοδρόμωνα "Αλφειού" και αντιτάχθηκε ζωηρά
στις μη ευνοϊκές για την Ελλάδα επιταγές των
ναυάρχων των Μεγάλων Δυνάμεων, που βρίσκονταν
στην Κρήτη. Το 1901 ως κυβερνήτης του "Μιαούλη"
έκανε το πρώτο υπερπόντιο ταξίδι ελληνικού
πολεμικού, φτάνοντας ως την Αμερική. Τις
παραμονές της έκρηξης των Βαλκανικών Πολέμων
διορίστηκε αρχηγός στόλου του Αιγαίου και
επιβαίνοντας της ναυαρχίδας "Αβέρωφ"
εξασφάλισε την κυριαρχία του στο πέλαγος. Με τον
τουρκικό στόλο συγκρούσθηκε από ακρωτήριο της
Έλλης στις 3 Δεκεμβρίου 1912, όπου ο ίδιος επέδειξε
παράτολμη ανδρεία, και στη Λήμνο στις 5
Ιανουαρίου.
Το 1915 ακολούθησε τον Ελ. Βενιζέλο στη Θεσσαλονίκη
και συμμετείχε στην Τριανδρία της κυβέρνησης
Εθνικής Άμυνας (Ελ.Βενιζέλος, Π.Κουντουριώτης,
Π.Δαγκλής.)
Όταν πέθανε ο βασιλιάς Αλέξανδρος, ανατέθηκε σε
αυτόν η αντιβασιλεία (ως το Νοέμβριο του 1920), όπως
επίσης και μετά την αναχώρηση του Γεωργίου
Β΄(Δεκέμβριος 1923) από την Ελλάδα και την
ανακήρυξη της Δημοκρατίας (Μάρτιος 1924). Το 1924,
ύστερα από την απομάκρυνση του βασιλιά Γεωργίου
Β΄ και την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, εκλέγηκε
προσωρινός πρόεδρος, ο πρώτος στην ελληνική
ιστορία. Το 1926, όμως, παραιτήθηκε εξαιτίας της
δικτατορίας του Πάγκαλου, αλλά με την πτώση της
δικτατορίας επανήλθε το 1929 στο προεδρικό αξίωμα,
ως τακτικός πρόεδρος αυτή τη φορά. Ένα χρόνο
αργότερα παραιτήθηκε για λόγους υγείας.
Πέθανε το 1933 στο Φάληρο και τάφηκε στην Ύδρα, όπως
ήταν η επιθυμία του. Το ελληνικό κράτος τιμώντας
τον αγωνιστή και άνθρωπο Παύλο Κουντουριώτη
έδωσε το όνομά του σε αντιτορπιλικό 1456 τόνων που
πήρε ενεργό μέρος στις επιχειρήσεις εναντίον του
ιταλικού στόλου από 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι Απρίλιο
1941 και κατόπιν στο πλευρό των Άγγλων ως το τέλος
του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.
Απελευθέρωση της Καβάλας
"Μέ τήν δύναμιν του Θεού, τάς ευχάς τού
Βασιλέως μας και έν ονόματι του δικαίου, πλέω μεθ'
ορμής ακαθέκτου καί μέ τήν πεποίθησιν της Νίκης
εναντίον τού εχθρού του Γένους"
Ο 20ος αιώνας βρίσκει την Καβάλα στη
χρυσή της εποχή. Από το 1903 μέχρι το 1909 - η χρυσή
εποχή της Καβάλας - οι Έλληνες κάτοικοι, με υψηλό
εθνικό φρόνημα, παίρνουν μέρος στον Μακεδονικό
αγώνα, καθώς και στην άμυνα κατά της βουλγαρικής
προπαγάνδας των κομιτατζήδων.
Τον Οκτώβριο του 1912 Βούλγαροι κομιτατζήδες
καταλαμβάνουν την Καβάλα χωρίς να αντισταθούν οι
Τούρκοι. Ακολουθούν βασανιστήρια, ομηρίες,
καταπίεση. Όμως το μήνυμα της ελευθερίας φέρνουν
τα ελληνικά καράβια. Μια μοίρα του στόλου με
ναυαρχίδα το πασίγνωστο θωρηκτό Αβέρωφ και
έχοντας βάση τη Θάσο, περιπολεί στα νερά της
Καβάλας. Στις 25 Ιουνίου του 1913 εμφανίζονται
ελληνικά σκάφη και το πρωί της επομένης, 26
Ιουνίου του 1913, το αντιτορπιλικό Δόξα καταπλέει
στον όρμο της Καβάλας και καταλαμβάνει την πόλη.
Στις 27 Ιουνίου ο Ναύαρχος Κουντουριώτης με το
επιτελείο του μέσα σε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα
αποβιβάζεται στην Καβάλα και πηγαίνει πρώτα στο
Διοικητήριο και έπειτα στην εκκλησία όπου
παρίσταται στη δοξολογία που ψάλλεται για την
απελευθέρωσή της. Το ίδιο απόγευμα στέλνει από το
θωρηκτό Αβέρωφ ένα αξέχαστο ραδιοτηλεγράφημα:
"Εξ Αβέρωφ τη 27 Ιουνίου, ώρα 5 και 30' μ.μ.
Σήμερον επισήμως προκηρύχθη η κατάληψις της
Καβάλας. Εκαθαρίσαμεν τα περίχωρα από τους
κομιτατζήδες και ικανούς Βουλγάρους στρατιώτας
αδέσποτους. Ο ενθουσιασμός είναι μέγιστος. Οι
Τούρκοι συμμετέχουσι πλήρως αυτού.
Κουντουριώτης."
