Η απασχόληση ανηλίκων στην παραγωγή παιχνιδιών από τις πολυεθνικές
εταιρείες στην Κίνα είναι «θεσμός», με σκληρή εργασία που φτάνει τις
18 ώρες την ημέρα
|
Οι εθνικοί κατασκευαστές κάθε χώρας πληρώνουν διαφημιστικά μηνύματα για να
πείσουν τους καταναλωτές να προτιμήσουν τα δικά τους προϊόντα, μια προσπάθεια
του κλάδου να αντιμετωπίσει τον τρομερό Γολιάθ της βιομηχανίας παιχνιδιών, τις
πολυεθνικές, που, λόγω του ελάχιστου κόστους εργατικών χεριών και της
τεράστιας παραγωγής, συντρίβουν τις μικρές επιχειρήσεις.
Το 60% των παιχνιδιών που πωλούνται στις ΗΠΑ και το 50% αυτών που πωλούνται
στην Ευρώπη κατασκευάζονται στα 4.500 εργοστάσια της επαρχίας Γκουαντόνγκ στη
Νότια Κίνα. Στις αλυσίδες παραγωγής δουλεύουν σε -τουλάχιστον- δυσμενείς
συνθήκες εργασίας περί το 1,2 εκατομμύριο Κινέζοι εργάτες. Είναι αυτοί οι
άνθρωποι «σκλάβοι των βασιλιάδων του παιχνιδιού» όπως χαρακτηριστικά γράφει το
γαλλικό περιοδικό «Πουέν».
Με 50 ευρώ μισθό
Η δραματική αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων στην επαρχία Γκουαντόνγκ
συντελέστηκε σε λιγότερο από δέκα χρόνια, για να απαντήσει στην τεράστια
ζήτηση των εταιρειών που βρήκαν εκεί τα μέσα για να ελαχιστοποιήσουν το κόστος
παραγωγής. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μισθός ενός εργάτη στη βιομηχανία
παραγωγής παιχνιδιών αντιπροσωπεύει μόνον το 6% της τελικής τιμής πώλησης του
προϊόντος. Τυπικά, ο ελάχιστος μισθός ανειδίκευτου εργάτη στην Γκουαντόνγκ
είναι περί τα 50 ευρώ μικτά, στην πραγματικότητα όμως ο εργαζόμενος παίρνει τα
μισά, μείον το ποσόν που αφαιρείται για ύπνο και φαγητό. Οι περισσότεροι από
τους εργάτες αυτών των εργοστασίων μένουν μέσα, σε ειδικά διαμορφωμένους
χώρους, που περιλαμβάνουν κοιτώνες με δέκα κουκέτες έκαστος, ένα νιπτήρα και
ένα αποχωρητήριο. Ο λόγος διαμονής τους στα φτηνά αυτά καταλύματα είναι ότι
τεράστιος αριθμός εργατών έχουν μεταναστεύσει από άλλα μέρη της Κίνας
προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες σε εργατικά χέρια. Η κατασκευάστρια της
κούκλας Μπάρμπι και των νέων σταρ Ντίβα Σταρτζ, εταιρεία Ματέλ (Mattel),
νούμερο ένα παγκοσμίως στον τομέα των παιχνιδιών, έχει πέντε εργοστάσια σ'
αυτήν την περιοχή. Τα πολυκαταστήματα Καρφούρ (Carrefour) προμηθεύονται το 85%
των παιχνιδιών από την Κίνα κ.λπ.
Μείζον θέμα στην υπόθεση παραγωγής παιχνιδιών δεν είναι οι συνθήκες εργασίας
αλλά η απασχόληση ανηλίκων. Υπό την πίεση της κοινής γνώμης, διεθνών
οργανισμών προστασίας των ανηλίκων αλλά και μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι
μεγάλες εταιρείες έσπευσαν να συστήσουν ανεξάρτητες επιτροπές για τον έλεγχο
των συνθηκών εργασίας στα κινεζικά εργοστάσια, ενώ προσπάθεια γίνεται για την
εφαρμογή του Παγκόσμιου Κώδικα, που προβλέπει αυστηρές προδιαγραφές
λειτουργίας.
18 ώρες ημερησίως
Από δειγματοληπτικούς ελέγχους όμως, που έχουν γίνει επανειλημμένως, έχει
διαπιστωθεί ότι τα ωράρια εργασίας συχνά ξεπερνούν τις 18 ώρες ημερησίως, ενώ
έχουν εντοπιστεί και ανήλικοι, ώς και 13 χρόνων, που δουλεύουν σκληρά στην
αλυσίδα παραγωγής. Πριν από ένα χρόνο, η Χριστιανική Επιτροπή Βιομηχανίας του
Χονγκ Κονγκ δημοσιοποίησε έκθεση με την οποία περνάει γενεές δεκατέσσερις τις
πολυεθνικές Hasbro, McDonalds, Mattel και Disney.
Από την έρευνά της σε 20 εργοστάσια των 4 αυτών πολυεθνικών (σύνολο εργατών
90.000), διαπίστωσε ότι το ωράριο εργασίας συχνά υπερβαίνει τις 18 ώρες
ημερησίως, επτά ημέρες την εβδομάδα, ότι γίνονται υπερωρίες που δεν
πληρώνονται, ότι οι θερμοκρασίες στους χώρους εργασίας φτάνουν μέχρι και τους
40 βαθμούς Κελσίου, ότι γίνεται χρήση τοξικών χρωμάτων που προκαλούν
δηλητηριάσεις, ότι σπανίως υπάρχουν μελέτες εγκατάστασης πυροσβεστήρων, ότι
γίνονται απολύσεις λόγω ασθένειας... Είναι επίσης συγκλονιστικό ότι 90% των
εργατών που ρωτήθηκαν είπαν πως δεν γνωρίζουν τίποτα για τον Κώδικα, δηλαδή
τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις του εργοδότη απέναντί τους.